Werkt Austerity? Analyse van VK en VS

Werkt Austerity? Een Diepgaande Analyse van de Fiscale Beleid in het VK en de VS

Terwijl de Verenigde Staten overheidsafdelingen terugschroeven onder het mom van het bestrijden van verspilling, fraude en misbruik, rijst de vraag: Werkt austerity? Austerity is al decennialang een omstreden economische strategie. Het verwijst naar beleidsmaatregelen die gericht zijn op het verlagen van overheidstekorten door middel van bezuinigingen, belastingverhogingen, of een combinatie van beide. Voorstanders beweren dat austerity de publieke financiën stabiliseert en bijdraagt aan economische groei op de lange termijn, terwijl critici beweren dat het het economisch herstel belemmert, de werkloosheid verhoogt en publieke diensten schaadt.

De effectiviteit van austerity is afhankelijk van economische omstandigheden, de uitvoering en de sociale impact. Dit artikel verkent de effecten van austerity in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, twee landen die op verschillende manieren met fiscale inkrimping hebben geëxperimenteerd.

De Austerity Ervaring van het Verenigd Koninkrijk

Na de financiële crisis van 2008 voerde de Britse regering onder Premier David Cameron in 2010 strenge bezuinigingsmaatregelen in. De rechtvaardiging voor deze beleidsmaatregelen was gericht op het verminderen van het begrotingstekort, dat was toegenomen door economische krimp en stimulansuitgaven onder de Labour-regering.

Het austerityprogramma omvatte aanzienlijke bezuinigingen op publieke diensten, sociale voorzieningen en financiering voor lokale overheden. De National Health Service (NHS) kreeg te maken met strenge budgetbeperkingen, terwijl de financiering voor politie en sociale zorg werd verminderd. De Conservatieve regering beweerde dat deze maatregelen noodzakelijk waren om het vertrouwen in de financiële stabiliteit van het VK te herstellen en een eventuele schuldencrisis zoals die van Griekenland te voorkomen.

Economische en Sociale Gevolgen

De economische impact van austerty in het VK is veelbesproken. Enerzijds werd het tekort verlaagd van 10% van het BBP in 2010 naar ongeveer 2% in 2019. Anderzijds verliep het herstel van het VK trager dan dat van de Verenigde Staten, die een andere aanpak volgden. De BBP-groei bleef jarenlang traag, en de productiviteit stagneerde.

Sociaal had austerity ernstige gevolgen. Lokale overheden worstelden met onderfinanciering, wat leidde tot bezuinigingen op sociale diensten en een toenemende dakloosheid. Hervormingen van sociale voorzieningen, zoals de invoering van Universal Credit, werden bekritiseerd omdat ze veel kwetsbare mensen in armoede duwden. Studies van organisaties zoals het Institute for Fiscal Studies (IFS) hebben aangetoond dat austerity onevenredig veel invloed had op huishoudens met een laag inkomen.

Brexit en de Politieke Repercussies

Austerity droeg ook bij aan politieke instabiliteit. De publieke onvrede over de economische stagnatie en het verval van publieke diensten speelde een rol in het Brexit-referendum van 2016. Veel regio's die het meest te lijden hadden onder austerity stemden voor een vertrek uit de Europese Unie, waarbij ze Brussel als onderdeel van het probleem zagen en niet de binnenlandse beleid van de Britse regering. De langdurige economische schade van austerity blijft onderwerp van debat, maar het is duidelijk dat het het politieke landschap van het VK heeft veranderd.

De Aanpak van Austerity in de Verenigde Staten

Na de financiële crisis van 2008 reageerde de VS aanvankelijk met een expansieve fiscale politiek onder President Barack Obama. De American Recovery and Reinvestment Act (ARRA) van 2009 injecteerde meer dan $800 miljard in de economie via infrastructurele projecten, belastingverlagingen en sociale uitgaven. Deze Keynesiaanse aanpak was gericht op het stimuleren van de vraag en het terugdringen van de werkloosheid.

Echter, in 2010 leidde de bezorgdheid over stijgende schulden en tekorten tot een verschuiving naar austerity. De Republikeins gecontroleerde Huis van Afgevaardigden pleitte voor begrotingsbezuinigingen, wat resulteerde in de Budget Control Act van 2011. Deze wet introduceerde automatische uitgavenverminderingen, bekend als sequestration, wat leidde tot generieke bezuinigingen op defensie en binnenlandse programma's.

De Gevolgen van de Amerikaanse Austerity Maatregelen

In vergelijking met het VK waren de Amerikaanse bezuinigingsmaatregelen minder ingrijpend, maar hadden ze toch merkbare economische gevolgen. Het Congressional Budget Office (CBO) schatte dat sequestration de BBP-groei vertraagde en bijdroeg aan een zwakkere werkgelegenheidsgroei. Veel economen beweren dat de bezuinigingen te vroeg in het herstelproces kwamen, wat de effectiviteit van eerdere stimuleringsinspanningen verminderde.

Austerity had ook invloed op staats- en lokale overheden, die gedwongen werden om banen en diensten in de publieke sector te schrappen. Terwijl de particuliere sector herstelde, bleef de werkgelegenheid in de publieke sector jarenlang onder het niveau van voor de crisis. In tegenstelling tot het VK herstelde de economie van de VS uiteindelijk robuuster, deels dankzij het agressieve monetair beleid van de Federal Reserve, waaronder renteverlagingen en kwantitatieve versoepeling.

Trump en de COVID-19 Respons: Austerity Teruggedraaid?

Onder President Donald Trump nam de VS een andere fiscale benadering aan. De Tax Cuts and Jobs Act van 2017 verlaagde de vennootschapsbelasting, maar leidde niet tot aanzienlijke bezuinigingen, wat resulteerde in een toename van het tekort. Hoewel deze beleidslijn afweek van traditionele austerity, profiteerden voornamelijk bedrijven en hoge inkomens in plaats van publieke diensten. Dit maakte deel uit van Trump’s aanpak van trickle-down economie, de overtuiging dat belastingverlagingen voor hoge inkomens geld in de economie zouden injecteren.

De COVID-19-pandemie in 2020 leidde tot een tijdelijke afstoting van austerity. Zowel de Trump- als de Biden-administratie voerden grote stimuleringspakketten in om de economie te ondersteunen. Biljoenen dollars werden uitgegeven aan directe betalingen, werkloosheidsuitkeringen, en bedrijfssteun. De snelle fiscale respons hielp een diepere recessie te voorkomen en bood een contrast met de ingehouden fiscale beleidsmaatregelen na 2008.

Werkt Austerity? Lessen uit het VK en de VS

De ervaringen van het VK en de VS suggereren dat austerity een dubbelzijdig zwaard is. Hoewel het tekorten kan verlagen, kunnen de economische en sociale kosten de voordelen overschrijden, vooral wanneer het te vroeg na een recessie wordt geïmplementeerd.

- Economisch Herstel en Groei

- De bezuinigingsmaatregelen in het VK vertraagden de BBP-groei in vergelijking met de VS, die een meer expansieve aanpak volgde.

- De VS zag een sterker herstel, deels dankzij zijn stimuleringsmaatregelen en flexibelere fiscale beleid.

- Publieke Diensten en Sociale Impact

- Austerity in het VK leidde tot aanzienlijke bezuinigingen op publieke diensten, wat ongelijkheid vergrootte en de levensomstandigheden van kwetsbare bevolkingsgroepen verergerde.

- In de VS had austerity invloed op de uitgaven van staats- en lokale overheden, maar had het minder impact op sociale programma's vanwege de structuur van de federale financiering.

- Politieke en Sociale Gevolgen

- De austeritymaatregelen in het VK droegen bij aan publieke onvrede, wat de Brexit-stemming beïnvloede en de politieke dynamiek veranderde.

- In de VS voedden debatten over austerity de partijdige verdeeldheid, waarbij meningsverschillen over belastingen, uitgaven en sociale programma's de politieke discussie vormden.

Conclusie

Austerity is op zich niet ineffectief, maar het succes ervan hangt af van timing, economische omstandigheden en uitvoering. In het VK belemmerde diepgaande en langdurige austerity de groei en droeg het bij aan sociale uitdagingen. In de VS, hoewel austerity minder ingrijpend was, vertraagde het het herstel en bracht het de risico's van voortijdige fiscale verstrakking aan het licht. Beide gevallen suggereren dat austerity niet de standaardreactie moet zijn op economische neergangen. In plaats daarvan kunnen gebalanceerde fiscale beleidsmaatregelen die groei ondersteunen terwijl ze duurzame schuldenniveaus handhaven, een effectievere aanpak bieden. De reactie op COVID-19 heeft verder het idee versterkt dat tijdige overheidsinterventie cruciaal kan zijn om economische instorting te voorkomen, wat de opvatting uitdaagt dat austerity altijd de beste weg vooruit is.