Trump's Gulf Deals: Feiten of Fictie?

Luchtvaartjournalisten vroegen zich af of de beweringen van Donald Trump naar aanleiding van zijn recente bezoek aan de Golfstaten klopten. "Dat was een geweldige, historische vier dagen", aldus Trump na zijn terugkeer van zijn reis naar Saoedi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), waar hij aankondigde dat er voor meer dan $2 biljoen aan deals voor de Verenigde Staten op tafel lag.

Met zijn kenmerkende bravoure vertelde Trump dat de instroom van banen en geld ongekend was. De grandeur van de trip weerspiegelde zijn claim: straaljagers die de lucht om hen heen patrouilleerden, Tesla Cybertrucks, koninklijke kamelen en zwaarddansers. De VAE verleende Trump zelfs de hoogste burgerlijke onderscheiding, de Orde van Zayed. Voor Trump vormde dit spektakel een podium om zijn imago van 'dealmaker in chief' te benadrukken.

Maar kloppen de cijfers echt?

Saoedi-Arabië's kroonprins Mohammed bin Salman beloofde $600 miljard te investeren in US-Saoedische partnerschappen. Dit leidde tot een reeks aankondigingen, waaronder deals op gebieden zoals defensie, kunstmatige intelligentie, gezondheidszorg, infrastructuur en wetenschappelijke samenwerking. De meest opvallende was een wapendeal ter waarde van $142 miljard, in de ogen van het Witte Huis de grootste tot nu toe, maar deze trok onmiddellijk kritiek. Tijdens Trumps eerste termijn had hij ook al een pakket van $450 miljard aan Saoedische deals gepromoot, terwijl de daadwerkelijke handels- en investeringsstromen tussen 2017 en 2020 volgens het Arab Gulf States Institute minder dan $300 miljard bedroegen.

Tim Callen, voormalig IMF-missiehoofd in Saoedi-Arabië, merkte op: "Het bewijs van al deze [nieuwe] deals zal in de pudding zitten."

Ondertussen beweerde Trump in Qatar een 'economische uitwisseling' ter waarde van minstens $1,2 biljoen veilig te hebben gesteld. Echter, het eigen feitenblad van het Witte Huis gaf deals aan ter waarde van slechts $243,5 miljard. Een concreete overeenkomst was dat Qatar Airways tot 210 Boeing-vliegtuigen zou kopen voor $96 miljard, wat jaarlijks naar verwachting 154.000 Amerikaanse banen ondersteunt tijdens de looptijd van de deal.

In de VAE kwam een belofte om de komende tien jaar $1,4 biljoen te investeren in het nieuws, met als opvallendste deal de bouw van de grootste AI-campus buiten de VS, inclusief toegang tot 500.000 geavanceerde microchips van Nvidia, die volgend jaar begint.

De omvang van de aankondigingen suggereert een groeiende economische relatie tussen de VS en de Golfstaten, maar verschillende factoren zaaien twijfels over de haalbaarheid van deze deals.

• Olieprijzen: Dalende olie-inkomsten, veroorzaakt door overaanbod en zorgen over Trumps eigen invoerheffingen die de mondiale vraag dempen, leggen druk op de budgetten van olie-rijke staten. Saoedi-Arabië kan met strakkere begrotingsrestricties moeite hebben om zijn belofte van $600 miljard na te komen.
• Niet-bindende overeenkomsten: Veel deals zijn zelfs enkel memoranda van overeenstemming en geen juridisch bindende contracten. Aramco kondigde bijvoorbeeld 34 overeenkomsten ter waarde van $90 miljard met Amerikaanse bedrijven aan, waarvan de meeste geen duidelijke tijdlijnen of financiële specificaties hebben.
• Herhaalde aankondigingen: Sommige als 'nieuw' gepresenteerde deals waren in feite eerder aangekondigd. Een Saoedische toezegging om vloeibaar aardgas van NextDecade te kopen was al maanden eerder bekendgemaakt.

Desondanks zijn analisten van mening dat de focus op AI, vooral omdat de VAE en Saoedi-Arabië strijden om wereldwijde tech-hubs te worden, een verschuiving in de Amerikaanse-Golfrelaties aangeeft, van traditionele olie-voor-veiligheid modellen naar hightech economische partnerschappen.

Trump werd vergezeld door belangrijke techfiguren zoals Elon Musk, Nvidia’s Jensen Huang en OpenAI’s Sam Altman. De timing was strategisch: net voor de reis hevelde het Witte Huis exportbeperkingen op geavanceerde Amerikaanse halfgeleiders van de Biden-periode op, een belangrijke overwinning voor de Golfstaten die hun digitale ambities willen voeden.

Voor de leiders van de Golfstaten was het bezoek een kans om de banden met Washington te vernieuwen na een gespannen periode onder Biden. Voor Trump was het een gelegenheid om zijn verhaal van een wereldwijde dealmaker nieuw leven in te blazen.

"Ik zal thuis zitten, wie weet waar ik zal zijn, en dan zeg ik: 'ik heb dat gedaan,'" zegt Trump tegen verslaggevers, terwijl hij zich zorgen maakte dat anderen de eer voor de deals op zich zouden nemen. "Iemand gaat hiervoor de eer opstrijken. Vergeet niet, pers, deze man deed het."

Toch blijft de $2 biljoen figure uiterst twijfelachtig. Gezien Trumps lange geschiedenis van opgeblazen cijfers, niet-ingeloste beloften en niet-bindende toezeggingen lijkt zijn reis naar de Golf meer op een show dan op substantiële resultaten. Veel van de deals zullen waarschijnlijk nooit werkelijkheid worden, net zoals vele uit zijn eerste termijn nooit deden.

Deze reis lijkt in de eindconclusie minder een keerpunt te zijn voor buitenlandse investeringen van de VS en meer een voorbeeld van Trumps voorkeur voor schijn boven resultaten, beloften boven prestaties en krantenkoppen boven harde feiten.