Trump's uitvoerend bevel over medicijnprijzen

Donald Trump heeft een uitvoerend bevel ondertekend met als doel de prijs van voorschriften in de VS te verlagen. Dit moet gebeuren door farmaceutische bedrijven te dwingen om de laagste prijzen van andere landen te evenaren. Deze zogenaamde ‘meest begunstigde-natie’ beleidsmaatregel wordt door de president gepresenteerd als een manier om een einde te maken aan wat hij beschouwt als ‘wereldwijde vrijloading’.

Critici zijn echter van mening dat het meer een wanhopige poging is om stemmen te winnen dan een haalbaar gezondheidsbeleid. Tijdens een verklaring vanuit het Witte Huis beschuldigde Trump farmaceutische bedrijven van ‘herverdeling’, waarbij hij stelde dat zij Amerikaanse patiënten gebruiken om goedkopere geneesmiddelen in het buitenland te subsidiëren. “Hoewel de Verenigde Staten slechts 4% van de wereldbevolking herbergt, behalen farmaceutische bedrijven meer dan twee derden van hun winsten in Amerika,” zei Trump, waarbij hij de complexiteit van wereldwijde geneesmiddelenprijzen negeerde.

Samen met de omstreden volksgezondheidssecretaris Robert F. Kennedy Jr. en Medicare-administrator Mehmet Oz, die beiden bekend staan om hun twijfelachtige medische claims, beweerde Trump dat de maatregel de kosten voor medicijnen in de VS met “30% tot 80% bijna onmiddellijk” zou verlagen. Voorbeelden hiervan zijn borstkanker medicijnen die $16.000 kosten in de VS, vergeleken met $1.600 in Australië, en het diabetesmedicijn Ozempic dat in de VS tien keer duurder is. Maar experts beweren dat deze cijfers misleidend zijn en dat het bevel niet de noodzakelijke regels bevat om dergelijke beloften waar te maken.

Deze uitvoerende maatregel hernieuwt een mislukt beleid uit 2020, dat ook probeerde de vergoedingen van Medicare voor 50 geneesmiddelen aan de laagste prijzen in bepaalde buitenlandse markten te koppelen. Een federale rechter blokkeerde deze poging toen, omdat de regering niet had voldaan aan de wettelijke procedures voor openbaar commentaar. De Biden-administratie heeft dit beleid later geschrapt onder druk van ziekenhuizen en de farmaceutische industrie, die het zowel onhaalbaar als juridisch kwetsbaar noemden.

Ondanks deze geschiedenis herhaalt Trump dezelfde plannen, deze keer zonder significante aanpassingen. Gezondheidsbeleidsexperts hebben in theorie steun uitgesproken voor internationale prijskaders, maar weinigen geloven dat Trumps versie de onvermijdelijke juridische uitdagingen zal doorstaan. De farmaceutische lobby zal waarschijnlijk sterk reageren, en rechtszaken liggen in het verschiet.

Het was dan ook niet verwonderlijk dat de wereldwijde geneesmiddelenmarkten hebben gereageerd op de aankondiging. Aandelen van Aziatische en Europese farmaceutische bedrijven daalden maandag kortstondig, maar herstelden zich tegen het einde van de handelsdag. Ondertussen stegen de aandelen van Amerikaanse farmaceutische bedrijven, waarschijnlijk vanwege de scepsis dat Trumps bevel werkelijkheid zal worden.

Trump negeerde de zorgen van de industrie dat lagere prijzen zouden kunnen leiden tot verminderde toegang tot levensreddende medicijnen of een beperking van investeringen in geneesmiddelenonderzoek en -ontwikkeling. “Ze hebben een van de grootste prestaties in de geschiedenis geleverd voor hun bedrijf, door mensen ervan te overtuigen dat dit een eerlijk systeem was,” zei hij, zonder aandacht te besteden aan eeuwenoude argumenten van onderzoekers en economen.

Robert F. Kennedy Jr. gebruikte het moment om het beleid als een progressieve overwinning te verkopen, en deed vreemd genoeg een beroep op de goedkeuring van zijn kinderen, wetende dat zij “tranen in hun ogen” hadden. Dergelijke ongevoelige opmerkingen—vooral te midden van zorgen over Trumps politieke gebruik van uitvoerende bevoegdheden—voeden alleen maar de kritiek dat deze aankondiging meer om publiciteit dan om resultaten draait.

Momenteel betalen de VS bijna drie keer zoveel voor merkgeneesmiddelen als andere rijke landen, volgens een studie van de Rand Corporation. Vergelijkbare landen gebruiken vaak gecentraliseerde onderhandelingen en algemene gezondheidszorgdekking om invloed te verkrijgen op farmaceutische bedrijven, iets wat het gefragmenteerde Amerikaanse systeem onder de huidige wetten niet kan repliceren.

Toch volhardt Trump in zijn bewering dat zijn uitvoerend bevel het speelveld van de ene op de andere dag gelijk zal maken—zonder nieuwe wetgeving, zonder congressional steun, en met een juridische precedent die eerder tegen een dergelijk beleid heeft geoordeeld. Trumps vernieuwde poging tot hervorming van de medicijnprijzen lijkt minder op wezenlijk beleid en meer op politieke schijnvertoning. De ‘meest begunstigde-natie’ order is juridisch kwetsbaar, economisch simplistisch en waarschijnlijk niet bestand tegen juridische toetsing—net zoals het de eerste keer niet was. Omringd door randfiguren zoals Kennedy en Oz, doet Trump wederom grote beloften met weinig inhoud. Terwijl hervorming van medicijnprijzen dringend nodig is in de VS, verdient het een doordachte, bipartijdige benadering—niet een publiciteitsstunt van een miljardair-president die relevantie nastreeft.